“Alles kan ons worden afgenomen, maar één ding niet: de laatste van onze vrijheden, de vrijheid om te kiezen hoe je met een situatie om gaat, de vrijheid om je eigen houding daarin te bepalen.” Dit is een van mijn favoriete uitspraken. Dit is gezegd door Viktor Frankl. Een psychiater die Auschwitz en de holocaust heeft overleefd. Het grappige is dat deze uitspraak ook volgens mij de meest geciteerde uitspraak is in zelfhulpboeken. In bijna ieder zelfhulpboek dat ik heb gelezen komt deze uitspraak voor. Ken je het boek “De zeven eigenschappen van effectief leiderschap” van Steven Covey? De 1e eigenschap is gebaseerd op deze uitspraak. Die luidt namelijk: Wees Proactief.
Het is een rake uitspraak. Met een boodschap die goed is om dagelijks te blijven herinneren. Er zijn personages in de bijbel die deze uitspraak geleefd hebben. Die in een situatie van onmacht, hulpeloosheid en wanhoop terecht zijn gekomen. Of zoals ik dat noem in een leven vol met “leegtes”. Met enorm veel behoefte om omarmt te worden. Kan jij zo’n Bijbels personage bedenken? Ik geef je even een paar seconden de tijd, je kunt de podcast op pauze zetten.
Het grappige is dat bijna alle personages in een situatie vol leegtes zaten. Laat mij het hebben over twee personages in een verhaal dat jullie allemaal wel kennen. Het verhaal van Koning Saul en dan nog herdertje David. Israël was in oorlog met de Filistijnen, alweer… de Filistijnen vielen weer eens aan. Dit keer hadden zij een troefkaart in handen, namelijk door middel van de reus Goliath. 40 dagen lang, aan het begin van elke dag en het einde van elke dag kwam hij het dal inlopen en riep allemaal vernederingen naar het bange volk Israël. Maar het volk was doodsbang. Saul was bang en de grote broers van David ook. Wat eigenlijk best bijzonder is.
Toen Samuel naar de familie David kwam om iemand de zalven tot koning, raakte Samuel enorm geïmponeerd van de grote gestaltes van de oudere broers. Dan mag je verwachten dat één van deze grote guys toch wel de stap zet richting het gevecht met Goliath? Dat deden ze niet. God zei daarom niet voor niets tegen Samuel “Ga niet af op z’n voorkomen of zijn rijke gestalte. Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart’ 1 Samuel 16:7.
David heeft een goed stel overtuigingen, een mooi moreel kompas en is erg geïnteresseerd. David is al gezalfd tot koning, maar hij wordt niet hoogmoedig of opschepperig. Hij is de bescheidenheid zelve en wil de soldaten een hart onder de riem steken en ze beter leren kennen. Terwijl hij dit doet komen zijn broers boos naar hem toe en moedigen hem aan te wieberen. “Moet jij niet op de schapen letten kleine bijgogem” zeggen de broers. Of zoals ik ze graag zou willen noemen: de helden met hun imposante uiterlijk die al 80 keer weggerend zijn Goliath. Zoals we zien maakt het hebben van een groot imposant uiterlijk en een krachtige uitstraling niet dat je ook daadwerkelijk er iets mee doet.
Saul is ook al zo’n watje. De leider die God niet wilde, maar waar het volk om smeekte was altijd al een watje. Toen Saul werd voorgesteld als koning verstopte hij zich, want hij nam zijn verantwoordelijkheden niet. Hij wilde geen koning worden, maar ging wel in zichzelf geloven. Hij vond zichzelf enorm belangrijk en gedroeg zich ook zo. Ook in het dal met Goliath rende Saul 80 keer weg. Nogmaals het maakt niet uit hoe je eruit ziet en wat je kwaliteiten zijn, als je ze niet inzet is het zinloos. Je hebt niets aan je talent als je het verkwanseld. Je groeit ook niet in je kwaliteiten en je eigenschappen als je veilig op je zolderkamertje zit. Door de wereld in te gaan en een stap in het onbekende te zetten groei je pas.
Het was het volk van Israël, de Hebreeën. Zij zijn opgevoed en hebben les gehad volgens het Joodse principe. Zij kenden alle verhalen, van de stamvaders, Mozes, Jozua en de Rechters. Nog durfden ze niets te doen. Ze vertrouwden niet op God.
Laat mij jullie een ding duidelijk maken. Er is jarenlang tegen jou en u gelogen. Het zijn van christen, het hebben van vertrouwen in God en je hart geven aan Jezus zorgt er niet voor dat al je problemen verdwijnen. Het maakt je ziekte niet beter, het verlengt je leven niet, het zorgt er niet voor dat je geldzorgen zomaar weg gaan, dat je je droomhuis vindt. Het leven is geen suikerspin. God is geen goede fee en Jezus is niet gekomen om vrede te brengen.
Weet u wat David, Mozes, Jozua en de rechters met elkaar gemeen hebben? Ze wisten dat God hun problemen niet zou oplossen. Ze wisten dat God hun in het ondiepe zou gooien en dat God ze problemen zou geven om op te lossen. Hoe denk je dat alle grote leiders, grote leiders zijn geworden. Niet door een probleemloos leven, maar door een leven vol afzien, problemen en door de vele stappen uit de comfortzone.
Het verschil is wel dat God bij je wil zijn en je kracht wil geven. God geeft niet alleen problemen, wanhoop en leegtes. God geeft ook kracht, houvast, troost, hoop en perspectief. God wil je helpen om beter te worden. Daarom kwam Jezus de Heilig Geest sturen om je daarbij te helpen. De bijbel wil je daar ook bij helpen.
Ik was een jaar of 18 en was teamleider bij een supermarkt. Ik was onzeker en wilde een betere teamleider worden. Dus in de overtuiging dat als ik tot God ging bidden om mij een betere teamleider te maken, zou God mij een betere teamleider maken. Maar het leven is niet zo “u vraagt wij draaien”. God plugt geen USB stick in je hersenen om je zo de nieuwste update te geven. Nee God gaf mij niet de vernieuwde versie van Tim. God gaf mij alleen maar problemen. Ik kom aan op m’n werk en een grote groep werknemers is ziek, heeft tentamenweek of is met school op buitenlandse excursie. Ik had dus te weinig personeel. De vracht kwam te laat, de lift deed het niet waardoor de vracht boven bleef staan en er ging nog veel meer mis. Maar het was wel de manier voor mij om een betere teamleider te worden. Als ik dit niet had meegemaakt, dan was het mij dus niet gelukt om een betere teamleider te worden en van die ervaring leer ik nog steeds.
We weten allemaal hoe het verhaal van David verder gaat. David verslaat Goliath met één steen, een slinger en een goeie swing. De conclusie van het verhaal van David is eentje die we vaker tegenkomen in bijbel. Heel veel Bijbelse personages zaten in een situatie waarin ze op zoek waren naar hoop, maar dit niet zomaar vonden. Sommigen kregen een teken van God, kracht van God, of dat iets Goddelijks in hen naar boven kwam. Dit komt door twee dingen.
- Een goede open mindset die proactief is.
- Jarenlange voorbereiding.
Proactief zijn is meer dan meer initiatief nemen. Het is de volledige grip nemen op je leven en onbewust bekwaam christen zijn. Niet weten dat je het kunt, maar doen en zijn zonder dat je weet dat je ergens excellent in bent. Je gedrag is namelijk niet afhankelijk van je omstandigheden, maar van wie je bent en wat je kernwaarden zijn. Je kernwaarden en morele kompas maken wie je bent. Hierdoor kan je op wanhopige situaties reageren en een situatie van hoop creëren. Om maar even een open deur in te trappen. Je kunt de omstandigheden niet veranderen, maar alleen jezelf. Kijk maar naar David, Jozua, Mozes en de Rechters.
Ik maakte met mijn vrouw een rondreis door Mexico. We hadden een nachtbus te pakken. Zouden tien uur daarin zitten, wetende dat deze bijna niet zou stoppen. De weg was kronkelig, we werden naar links en naar rechts geslingerd. Om de 200 meter was er een drempel, waar de chauffeur hard op af reed, om vervolgens hard te remmen. De situatie kon niet worden veranderd, alleen hoe we erop reageerden. Hetzelfde geldt voor een huilende baby achter je in de bus of een feestje in de avond bij jou in de straat. Allemaal erg vervelende dingen. Je kunt er niets aan doen. Je kunt de situatie niet veranderen, maar alleen hoe je er zelf op reageert. We hebben wel gebeden hoor. Urenlang! Maar de weg wordt niet recht, de drempels gaan niet weg, de baby’s stoppen niet met huilen en het feest gaat niet zomaar weg. Het enige waar je om kunt bieden is dat je je liefdevol kunt omgaan met de omstandigheden. Dat je rust vindt op drukke momenten, dat je liefdevol omgaat met je naasten en dat je naasten geen last hebben van jou!
Kijk naar de Bijbelse personages. Kijk naar David die proactief is en goed reageerde, waar zijn broers en koning Saul zich verstopten. Kijk naar de proactieve houding van Josef uit het oude testament en hoe hij onderkoning werd. Kijk naar de geloofshelden. Kijk naar Esther die een genocide voorkwam met haar houding. Of de drie vrienden van Daniel die door hun morele kompas een hete oven in geslingerd werden, maar standvastig in God bleven geloven en op God bleven vertrouwen. Zelfs al zou God hen niet helpen, dan nog zouden ze niet buigen voor een beeld van Nebukadnezar. Toch werden ze gered. Zo hebben bijna alle Bijbelse personages iets proactief in zich en ik geloof dat wij dat allemaal kunnen creëren. Allereerst zou ik je willen aanbevelen de bijbel te lezen en als dat niet lukt dan hoop ik dat je iemand vindt die de Bijbelverhalen aan je kan uitleggen. Als je iets veel leest, dan word je het uiteindelijk.
Ten tweede investeer in je morele kompas. Zorg ervoor dat je een goed stel kernwaarden hebt. Daarmee word je gedrag niet bepaald door de omstandigheden, de leegtes en de wanhopige momenten. Dan zit de hoop in jezelf.
Als derde, je zult zelf de stap moeten nemen om daar te komen waar je wil zijn. Je kunt echt niet in een hopeloze situatie blijven hangen. Hoe moeilijk het ook, hoe uitzichtloos ook je situatie is. Je moet uiteindelijk uit je comfortzone stappen en een stap in de groeizone zetten.
Als laatste, betrek God bij je reis. Bidt tot God dat God je een beter mens wil maken. Voor jezelf en voor je naasten. Amen.
Volg me op Social Media
Be First to Comment